Dünya Çay Ustaları - Cutton Kardeşler ve Dr. AlanMaruff

DÜNYA ÇAY USTALARI - AVUSTURALYA, CUTTEN KARDEŞLER VE DOKTOR ALAN MARUFF

Ülkemizde nasıl ki rahmetli Zihni Derin çayın üretilmesi ve tanınması için çalışmalar yaptıysa, dünyanın her yerinde bu çaya gönül veren ve yetişmesi için çaba sarfeden insanları bulabilirsiniz. Bu yazıda sizlere, Avusturalya'da çay yetiştirilmesi için gayret eden Cutten kardeşleri tanıtacağız.

Avusturalya'ya varan kaşif kaptan Cook'un anılarına göre, kıtanın yerel sakinleri olan Aborjin yerlileri, kısmen çay tadı veren yerel bir bitki karışımını kullanıyorlardı. Fakat bunun bildiğimiz anlamda çay ile pek bir alakası yoktu. Avusturalya'da çayın yayılması, bu kıtanın İngilizler ve Hollandalılar tarafından işgali ve kolonizasyonu sürecinde gerçekleşti.

1886 yılında, Cutten ailesinde, isimleri James, Leonard, Sidney ve Herbert olan dört kardeş Bingil koyu Mission sahiline yakın bir arsa seçtiler. Bu verimli araziye Bicton ismini verdiler ve çeşitli bitkiler yetiştirmek için kolları sıvadılar. Arkasını geniş dağlara veren bu arazide, farklı rakımlarda değişik tarlalar kurabilmek mümkündü. Bölge aynı zamanda Mango ve Kakao gibi yerel bitkilerle doluydu. Cutten kardeşler her ne kadar çay üretimi de yapsalar da, asıl başarıyı kahve üretimi ile yakaladılar ve seneler süren çabanın ardından kendi Bicton Kahve'lerini piyasaya sürmeyi başardılar. Zamanla isimleri Avusturalya'nın kahve baronları diye anılır oldu. Fakat birdenbire felaketler yağmaya başladı. 1890'da gelen ilk siklon tarlalara çok büyük hasar verdi. 1902'de bunları bir kıtlık ve yangınlar takip etti. Kahve ağaçlarının çoğu yandı ve yangında Herbert Cutten'de çok kötü şekilde yanıklar oluştu. Kardeşlerden James Cutten, kendi hisselerini diğerlerine devretti ve farklı bir işte çalışmak için ayrıldı. Bu arada, Aborjin yerlilerinin mağdur edildiğini kabul eden devlet, bu yerlilerin yeniden eski topraklarında iskan edilmesi için çalışmalar başlatmıştı. Bu da, Cutten kardeşlerin mülkiyet hakları ile ilgili ciddi bir sorun oluşturuyordu. Tartışmalar sürerken, 1911'de kıtayı yeni bir siklon daha vurdu. Bunlar yetmezmiş gibi, 1. Dünya savaşı patladı ve Cutten kardeşlerin bazı nakliyat araçlarına devlet tarafından el konuldu. Fakat asıl öldürücü darbe 1918 yılında geldi. Ocak ve Mart aylarında patlayan iki siklon, nerdeyse tüm sahili ve kasabaları yerle bir edip yaşanamaz hale getirdi. O yıllarda 60'lı yaşlarına gelen Cutten kardeşler, yıkılan evlerini yeniden kurdular fakat çay ve kahve üretimini bir daha gerçekleştiremediler.

Bicton adını verdikleri ormanlık arazi 1950 yılına kadar kaderine terkedilmişti, ta ki Alan Maruff isimli Hintli bir doktor tarafından yeniden keşfedilene dek. Dr Alan Maruff 1911 Hindistan doğumluydu ve Kalküta üniversitesinde eğitim görmüştü. Yıllar süren tıbbi ve bitkisel araştırmalardan sonra aklına çay üretme fikri gelmişti. Karısının ailesinin Darjeeling bölgesinde evleri vardı ve yıllar boyunca bu ünlü çay markasının nasıl yetiştirildiğini gözlemlemişlerdi. 1950'li yıllarda Dr. Alan Maruff, Cutten kardeşlerin arazisini ve yağmur ormanı içinde kendi halinde vahşi tabiata bırakılan çay tarlasını keşfetti. Burayı satın aldı. Çok tuhaf bir şekilde, arazideki dev ağaçların altlarında çay tohumları yine de yaşamayı başarmışlardı. Dr Maruff, çok sayıda tohum ve fide toplayıp, ameliyathanesinin arka tarafındaki bir fidanlıkta yetiştirmeye başladı. Bu tohumlar, Avusturalya'daki temel çay üretiminin çekirdeğini oluşturacak ve ilerde Nerada Çayı olarak ünlenecekti. Dr Maruff, Queensland'da başarı ile çay endüstrisinin temelini attı ve tohumların bir kısmını Avusturalya'da çay ekimine müsait alanlara hatta Papua Yeni Gine'ye gönderdi. Sonra dan çeşitli siyasi ve ekonomik çıkar çatışmaları ile Dr Maruff, mal varlıklarını satmak zorunda kalsa da, artık Avusturalya'da çay üretiminin yolu açılmıştı ve Nerada, kıtanın en büyük çay ekim alanlarına dönüşmekteydi.

Araştıran ve Yazan:Levent Ertürk